TÜRKİYE YÜZ YILINDA ELAZIĞ’IN KALKINMASI ( VI. ) PLANLI KALKINMA ve 12. KALKINMA PLANI

Gelişmişlik veya geri kalmışlık değiştirilemeyecek bir durum değildir. Geri kalmışlığa karşı çıkmak, her toplumun asli görevidir. Bu görev özellikle Müslüman Milletlerin, İslam toplumlularının ve devletlerinin görevidir. Zira “ İki Günü eşit olan ziyandadır..” buyurun bir Peygamber’in ümmetiyiz. Dolayısıyla kalkınma amacı dışına çıkmak, yarıştan kopmak hiçbir toplumun arzu edeceği bir durum değildir. Dünya’da da bunun bir örneği yoktur zaten. İçinde olduğumuz dünyada daha fazla üretmek-tüketmek ve satarak toplumun yaşam düzeyinin yükseltilmesi ve giderek o toplumun uygar toplumlar arasına katılması vazgeçilmez bir gerçektir.

Kalkınmanın teorik anlamlarını burada anlatmayı gereksiz buluyorum. Çünkü bu husus her Elazığlının az-çok bildiği bir gerçektir. Bu nedenle Planlama konusunun üzerinde durmamızın daha önemli olduğunu düşünüyorum.

Ekonomilerin iç dinamiklerinin ve kaynaklarının yetersiz kalması, belirli bir sürükleyici sektörün bulunamaması, gerekli uzmanlaşmanın sağlanamaması, Coğrafi bölgelerin ve Ülkelerin uyguladığı birçok kısıtlamanın sonucu olarak gerçekleşen düşük milli gelir seviyesi, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ve şehirleri temel problemi olan tasarruf açığını da beraberinde getirmiştir.

Kalkınmış ülkelerin ve şehirlerin kalkınma serüvenleri incelendiğinde ise ; kalkınmanın ancak ve ancak “ Planlama “ ile gerçekleştiği ve kalkınma planlarının toplumun refahını artırdığı  görülecektir.

Kalkınma planları ile ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde, genel itibarıyla bu planlama; gerekli sermaye birikimi, sanayileşme, üretim, istihdam ve ihracat ile gerçekleşen ekonomik büyüme, her ülkenin kendi özel şartlarına göre yapıldığı görülecektir.

Buradan şu sonucu çıkarmamız gerekir:

Azgelişmiş ülkelerin ve şehirlerin ekonomik ve sosyal gelişmenin serbest piyasa mekanizmasına ya da rastlantılara bırakılmaması, bir bakıma gelişmenin bilinçli, planlı olması ve yönlendirilmesi gerektiği gerçeğidir.

Elazığ’ın kendine özgü şartları, kaynakları ( sermaye-bilgi  ve uzman insan kaynakları,) coğrafi konumu, öncü sektörleri, alt ve diğer sektörler ve bu sektörlerin planlanması ve kalkınmanın hangi hedef ve strateji ile sağlanacağının belirlenmesi gerektiği sorusunun cevabını bulmamız sonucunda diğer sektörlerin gelişmesine katkı sağlaması ile kalkınma gerçekleşecektir.

Yani, öncü sektörün var oluşunda kullanılacak alt ve diğer sektörler ve bu sektörün gelişmesi ile meydana gelecek gelir ve yeni talep durumu diğer sektörlerin gelişmesine katkı sağlayacaktır ve böylelikle kalkınma gerçekleşecektir

Şu halde “ Kalkınma Planlaması”  Ne demektir. ?

Kalkınma planlaması, uzun dönemli kalkınma politikasının belli kurallara göre düzenlenmesi demektir. En geniş anlamıyla kalkınma planlaması, belirli bir dönemde toplumun ulaşmak istediği ekonomik amaçlara ve sayısal olarak belirlenmiş hedeflere en uygun bir biçimde varmak için, kaynakların belirli organlar tarafından yönetilmesi sürecidir diyebiliriz.

Kalkınma planlaması beş çalışma aşamasından oluşur bunlar şöyle sıralanabilir;

1.     Yapılması gereken çalışmaların ve hazırlanacak olan Kalkınma planının uygulanması için İl bazında görev dağılımlarının belirlenmesi,

2.     Mevcut durumun değerlemesi için bilgi toplamak için araştırma yapılması ve toplanan bilgilerin analiz edilerek uygulanabilir sonuçlar çıkartılması,

3.     Bu sonuçlara göre hedeflerin ve kalkınma stratejisi belirlenmesi,

4.     Kalkınma programlarının ve planlarının ve yol haritalarının hazırlanması,

5.     Uygulamaların takip edilmesi, belirli dönemlerde değerlendirilmesi ve başarının ölçülmesi,

6.     Başarı sonuçlarına göre, Hedef, Strateji, Plan ve Programların gözden geçirilerek revize edilmesi,

Yukarıda bahsettiğim hususları özellikle 03. Temmuz. 2023 tarihli yazımda açıkladığım için burada açıklama gereği duymuyorum.

ON İKİNCİ KALKINMA PLANI ( 2024 – 2028 )

10.Haziran 2022 tarih ve 31.862 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı genelgesi ile Devletimizin tüm kurum ve kuruluşları 12. Kalkınma Planı çalışmalarına  başlamışlardır.

Türkiye Yüzyılı hedefleri doğrultusunda Ülkemizin 2053 vizyonu perspektifinde 2024-2028 yıllarını kapsayacak olan “ On ikinci Kalkınma Planlarının “ hazırlanması için teşekkül ettirilen 60 özel ihtisas komisyonu ve 27 çalışma grubu, 87 komisyonlarda kamu kurumu, akademi, özel sektör ve sivil toplumu temsil eden 4.500’ü aşkın kişi çalışmalar yapacaktır. Bu çalışmaların sonunda hazırlanan planlar 2024 yılında TBMM Genel Kurulunda görüşülerek alınan kararların uygulamasına başlanacak.

12. Kalkınma Planı için yapmamız gerekenler :

Elazığ olarak bu çalışmaları fırsat bilerek 2053 Vizyon ve Hedeflerimizi belirleyerek 2024-2028 ve yıllarını kapsayan planlamalar yaparak bu planları “ On ikinci Kalkınma Planları “ kapsamına dahil edilmesin sağlamamız önemli bir fırsattır.

Bu fırsattan azami oranda yararlanabilmemiz için Valilik koordinasyonunda “ Kalkınma Seferberliği “ başlatılarak yapılacak etkinliklerle Elazığ kamuoyuna tanıtılmalı ve toplumun desteği alınmalıdır.

Kalkınma seferberliği çerçevesinde; İl Müdürlükleri, İl ve İlçe Belediyeleri, Ticaret Odası, Ticaret Borsası ve diğer meslek teşekkülleri ile özel sektör tarafından On ikinci Kalkınma Planında belirtilen “çalışma gruplarının ” benzerleri kurularak öncelikle aşağıdaki çalışmaları yapmalıdır: 

1.     Devletimizin oluşturduğu, 60 özel ihtisas komisyonu, 27 çalışma grubu ve 87 komisyonun yaptığı/ yapacağı araştırmalar takip edilerek, Elazığ için uygulanabilir sonuçlar çıkarmalı ve raporlarını hazırlayarak devletin önüne koyarak resmileştirilmesi sağlanmalı ve kaynak istenmelidir.

2.     03.07.2023 tarihinde yayımlanan yazımda açıklamaya çalıştığım Elazığ’ın “ temel verilerinin ” güncellenmesi için araştırmaların ivedilikle yapılması gerekmektedir.

3.     Temel verilerimizin güncellenmesinden sonra Valilik koordinesinde; Belediye, Ticaret ve Meslek STK’larımız, özel sektörlerimiz tarafından Elazığ’ın ( 2024 – 2028 ) yıllarını kapsayan yıllara sari olarak sektör ve ürün çeşitlerine göre Üretim - İhracat - İstihdam hedeflerini ve stratejilerini belirlemelidirler.

4.     Şehrimizin özel sektörü yapılan araştırma ve planları inceleyerek yıllara sari olarak sektör ve ürün çeşitlerine göre Üretim - İhracat - İstihdam hedeflerini belirlenmeli ve bu hedeflere ulaşabilmek için planlama yapması gerekmektedir.

5.     Diğer taraftan mutlaka ‘’Sermaye ve beyin transferi ’’ yapmamız için projeler geliştirmeli ve uygulamaya koymalıdır. Ancak iyi yetişmiş beyinler ‘’sermaye transferi’’ yapabilirler.

6.     Mutlaka ‘’çok ortaklı sistemler’’ geliştirmeliyiz. Bu çerçevede  Sivil toplum kuruluşlarımız üyeleri için ; Yatırım, Yönetim, Denetim, Paylaşım, Ortak satın alma, ortak pazarlama gibi tarafları güvence altına alan modeller ve projeler geliştirmeleri gerekir.

7.     Halkımızın “ İşbirliği- proje ve ortaklık kültürünü”  geliştirebilmemiz ve zihniyet değişimi yapabilmemiz için eğitim-seminer ve konferanslar düzenlenmelidir.

Kalkınmamız için bir eşik var bunu aşmalıyız…

Önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde Elazığ ; mevcut potansiyeline   uygun planlama yapabilir ve projeler geliştirebilirsek, Devletin ve özel sektörün yapmak istediği yatırımları stratejik planlara göre koordine edebilirsek 5-10 yıl içinde KALKINMA LİGİNDE 42. Sıradan hızla yukarı seviyelere çıkarız.

Gerek bu yazımda, gerekse önceki yazılarımda açıklamaya çalıştığım hususların gerçekleştirilebilmesi için “ Bilimsel ve Profesyonel “ olarak yapılması ve Valilik, Belediye, STK’lar ve İş insanlarımızın arasında koordinasyon görevi üslenecek olan Kalkınma Enstitüsü kurulması ve görevleri hakkındaki projemi GELECEK YAZIMDA Milletvekillerimize ve İl Yöneticilerimize teklif olarak sunacağım, inşallah..

M. Vehbi Nazırlı 

[email protected]